ในปัจจุบัน เครื่องดับเพลิงที่จำหน่ายอยู่ตามห้างสรรพสินค้า หรือตามเว็บไซต์ ที่พบเห็นได้ทั่วไปนั้น แบ่งออกได้เป็นหลายประเภท ซึ่งแบ่งตามชนิดของสารดับเพลิง ขนาด และ สมรรถนะในการดับเพลิง หรือ Fire Rating นั่นเอง โดยบทความนี้จะมาอธิบายว่า ถังดับเพลิงมีกี่ชนิด และสามารถสังเกตได้อย่างไร ควรเลือกอย่างไรให้เหมาะสม และคุ้มค่ามากที่สุด
ไฟ 5 ประเภท A B C D และ K
- ไฟประเภท A เป็นไฟที่เกิดจากเชื้อเพลิงทั่วไป ซึ่งเราสามารถพบได้ง่ายในชีวิตประจำวัน เช่น ไม้ ผ้า กระดาษ เศษใบไม้ ยาง ขยะแห้ง และพลาสติก
- ไฟประเภท B เป็นไฟที่เกิดจากของเหลวที่ติดไฟง่ายเป็นเชื้อเพลิง เช่น น้ำมันเชื้อเพลิง น้ำมันดีเซล น้ำมันเบนซิน สี น้ำมันก๊าด สารละลาย ทินเนอร์ แอลกอฮอล์
- ไฟประเภท C เป็นไฟที่เกิดจากการลุกไหม้ของวัสดุที่มีกระแสไฟฟ้า เช่น สายไฟ ปลั๊กไฟ คอมพิวเตอร์ หม้อแปลง และอุปกรณ์ไฟฟ้าอื่นๆ
- ไฟประเภท D เป็นไฟที่เกิดจากการลุกไหม้ของโลหะบางชนิดที่ติดไฟได้ เช่น โพแทสเซียม (Potassium) แมกนีเซียม อลูมิเนียม (Aluminium) (Magnesium) เชื้อเพลิงประเภทนี้ต้องระวังเป็นพิเศษ เพราะถ้าเมื่อติดไฟแล้ว โลหะบางชนิดจะสามารถดับได้ยาก
- ไฟประเภท K ไฟที่เกิดจากน้ำมันที่ใช้ในครัว ไม่ว่าจะเป็นน้ำมันพืช หรือน้ำมันสัตว์
- ไฟประเภท A เป็นไฟที่เกิดจากเชื้อเพลิงทั่วไป ซึ่งเราสามารถพบได้ง่ายในชีวิตประจำวัน เช่น ไม้ ผ้า กระดาษ เศษใบไม้ ยาง ขยะแห้ง และพลาสติก
- ไฟประเภท B เป็นไฟที่เกิดจากของเหลวที่ติดไฟง่ายเป็นเชื้อเพลิง เช่น น้ำมันเชื้อเพลิง น้ำมันดีเซล น้ำมันเบนซิน สี น้ำมันก๊าด สารละลาย ทินเนอร์ แอลกอฮอล์
- ไฟประเภท C เป็นไฟที่เกิดจากการลุกไหม้ของวัสดุที่มีกระแสไฟฟ้า เช่น สายไฟ ปลั๊กไฟ คอมพิวเตอร์ หม้อแปลง และอุปกรณ์ไฟฟ้าอื่นๆ
- ไฟประเภท D เป็นไฟที่เกิดจากการลุกไหม้ของโลหะบางชนิดที่ติดไฟได้ เช่น โพแทสเซียม (Potassium) แมกนีเซียม อลูมิเนียม (Aluminium) (Magnesium) เชื้อเพลิงประเภทนี้ต้องระวังเป็นพิเศษ เพราะถ้าเมื่อติดไฟแล้ว โลหะบางชนิดจะสามารถดับได้ยาก
- ไฟประเภท K ไฟที่เกิดจากน้ำมันที่ใช้ในครัว ไม่ว่าจะเป็นน้ำมันพืช หรือน้ำมันสัตว์
ประเภทของถังดับเพลิง ถังดับเพลิงมีกี่ชนิด ?
1. ถังดับเพลิงสารเคมีแห้ง (Dry Powder Extinguishers)
ถังดับเพลิงชนิดนี้ เป็นถังดับเพลิงที่แพร่หลาย และถูกใช้มาอย่างยาวนาน โดยถังดับเพลิงชนิดนี้มีจุดเด่นคือ
1. สามารถดับไฟคลาส A B และ C ได้ ซึ่งครอบคลุมเชื้อเพลิงทั่วที่เราพบได้ในชีวิตประจำวัน ไม่ว่าจะเป็น เสื้อผ้า กระดาษ ไม้ น้ำมันเชื้อเพลิง และไฟที่เกิดจากอุปกรณ์ไฟฟ้า
2. มีราคาไม่แพงมาก สามารถเลือกตามประสิทธิภาพที่เราต้องการใช้งานได้ โดยดูจากขนาดของเครื่องดับเพลิง และสมรรถภาพการดับเพลิง หรือ Fire Rating หากเป็นสถานที่ที่ไม่มีเชื้อเพลิงเยอะมากนัก สามารถใช้ Fire Rating 4A5B ก็เพียงพอ หากเป็นโรงงานที่มีเครื่องจักร หรือเชื้อเพลิงไวไฟปริมาณมาก ควรใช้ 6A20B เป็นอย่างต่ำ ในส่วนของปริมาณที่จะใช้ต้องคำนวณจากเชื้อเพลิง ขนาดสถานที่นั้นๆ และจำนวนชั้น (ติดต่อเจ้าหน้าที่เพื่อขอคำปรึกษาไม่คิดค่าใช้จ่ายได้ที่ Line:@bestworld และเบอร์โทร 063-562-9364)
3. ลักษณะของสารดับเพลิงที่เป็นผงเคมีแห้งนั้น จะคล้ายแป้งที่เราใช้ทำอาหาร ซึ่งถูกอัดด้วยก๊าซเฉื่อยที่บรรจุอยู่ในเครื่องดับเพลิง เวลาที่เราฉีดออกมาตัวสารดับเพลิงจะคลุ้งกระจายทั่วบริเวณที่เราฉีดไป ซึ่งสามารถปกคลุมและดับไฟคลาส A ได้ดี
4. จากลักษณะของสารที่กล่าวไว้ในข้อ 3 ทำให้ถังดับเพลิงชนิดนี้ไม่เหมาะกับการใช้ในห้องที่ต้องการความสะอาดสูง มีอุปกรณ์ราคาสูงซึ่งอาจเสียจากการที่สารดับเพลิงไปเกาะได้ หรือเป็นพื้นที่ที่ทำความสะอาดได้ยาก
สรุปแล้ว ถังดับเพลิงนี้เป็นถังดับเพลิงที่มีประสิทธิภาพค่อนข้างดี ดับไฟได้ทั้ง 3 ประเภท A B และ C กับราคาค่อนข้างย่อมเยา แต่แลกมากับความสกปรกที่จะเกิดขึ้นหลังใช้งาน ทำความสะอาดยาก ใช้เวลาค่อนข้างนาน ไม่เหมาะกับสถานที่ที่มีอุปกรณ์ราคาแพง และต้องการความสะอาดสูง จะเหมาะกับสถานที่ภายนอกอาคาร หรือทางเดิน อาคารจอดรถ เป็นต้น
2. ถังดับเพลิง CO2
อีกหนึ่งถังดับเพลิงที่นิยมใช้กันมาอย่างยาวนาน โดยมีลักษณะเฉพาะดังนี้
1. สามารถดับไฟคลาส B และ C ซึ่งจะถูกเน้นใช้ไปในการดับไฟคลาส C ซึ่งเป็นเชื้อเพลิงที่เกิดจากอุปกรณ์ไฟฟ้าโดยเฉพาะ เนื่องจากเมื่อฉีดออกมาแล้วตัวก๊าซ CO2 ที่ถูกเก็บไว้ในสถานะของเหลวในเครื่องดับเพลิงนั้น จะถูกเปลี่ยนเป็นสภานะก๊าซเมื่อเจอกับอุณหภูมิภายนอก ส่งผลให้เมื่อทำการฉีดเสร็จจะไม่ทิ้งคราบสกปรก และทำลายอุปกรณ์ไฟฟ้าของเรา
2. เมื่อฉีดออกมาแล้วกลายเป็นไอทันที ไม่ทิ้งคราบสกปรก ทำให้สามารถลดเวลาในการทำความสะอาดลงไปได้เยอะเมื่อเทียบกับถังดับเพลิงผงเคมีแห้ง จึงนิยมติดตั้งในสถานที่ที่ต้องการความสะอาด มีอุปกรณ์มูลค่าสูง
3. ราคาถือว่าไม่แพงมากนัก หากเทียบกับเครื่องดับเพลิงชนิดเหลวระเหย และเมื่อนำไปใช้ในห้องที่มีอุปกรณ์มูลค่าสูง เช่น ห้องเซิฟเวอร์ สำนักงาน ห้องระบบต่างๆ ในอาคาร ก็ถือว่าเป็นการลงทุนที่ค่อนข้างถูกเลยทีเดียว
4. เครื่องดับเพลิงชนิดนี้ จะไม่มีเกจ์วัดแรงดัน หรือ Pressure Gauge เนื่องจากเครื่องดับเพลิงชนิดนี้ต้องใช้แรงดันสูงมาก ทำให้เกจ์ไม่สามารถรับได้ โดยจะต้องตรวจความพร้อมของเครื่องดับเพลิงโดยการชั่งน้ำหนัก โดยน้ำหนักที่พร้อมใช้งานอยู่ที่ระหว่าง 14.5 – 16 กิโลกรัม สำหรับเครื่องดับเพลิง CO2 ขนาด 10 ปอนด์ (ศึกษาวิธีการตรวจสอบความพร้อมถังดับเพลิงเพิ่มได้ที่บทความนี้ การตรวจสอบถังดับเพลิงเบื้องต้น )
5. ถังดับเพลิง CO2 นั้นค่อนข้างหนัก ซึ่งน้ำหนักของถังดับเพลิง CO2 นั้นจะอยู่ที่ 14.5 – 16 กิโลกรัมเลยทีเดียว ซึ่งหนักมากกว่าถังดับเพลิงเคมีแห้งขนาด 15 ปอนด์ถึง 4 – 5 กิโลกรัมเลยทีเดียว ดังนั้นขนาดที่จะนิยมใช้ในถังดับเพลิง CO2 นั้นจะอยู่ที่ 10 ปอนด์ ทำให้ในกรณีที่เกิดเพลิงไหม้ขนาดกลางขึ้นไป หากผู้ใช้ไม่ค่อยชำนาญอาจจะต้องใช้ถังดับเพลิงหลายถังเพื่อควบคุมไฟ
3. ถังดับเพลิงชนิดสารเหลวระเหย NON - CFC
ถังดับเพลิงชนิดสารเหลวระเหยนั้น ตัวถังจะมีสีเขียว ซึ่งจะพบได้เยอะตามห้างสรรพสินค้า หรือสถานที่ที่ต้องการความสะอาดสูง ซึ่งน้ำยาชนิดนี้มีจุดเด่นดังนี้
1. สามารถดับไฟ A B และ C ได้ ซึ่งค่อนข้างครอบคลุมเชื้อเพลิงทั่วไปที่เราเจอกันในชีวิตประจำวันเหมือนกับถังดับเพลิงเคมีแห้ง ไม่ว่าจะเป็นผ้า ไม้ น้ำมันเชื้อเพลิง และอุปกรณ์ไฟฟ้า
2. น้ำยาชนิดนี้เมื่อถูกฉีดออกมาจะมีลักษณะเป็นไอ สามารถควบคุมเชื้อเพลิงได้ดี ทำให้เหมาะกับสถานที่ที่มีอุปกรณ์ไฟฟ้าเยอะ มูลค่าสูง และต้องการความสะอาดเป็นพิเศษ โดยถังดับเพลิงชนิดนี้กล่าวคือมีข้อดีคล้ายถังดับเพลิง CO2 เลยก็ว่าได้
3. สามารถลดระยะเวลาในการทำความสะอาดลงไปได้มาก เนื่องจากลักษณะเด่นในข้อ 2 เมื่อฉีดออกมาแล้วจะระเหยไปในทันที ทำให้ไม่ทิ้งคราบไว้บนสิ่งของที่เราฉีดใส่ และสามารถใช้ในการดับเอกสารสำคัญได้ เนื่องจากถังดับเพลิงชนิดสารเหลวระเหยนั้นมีการรับรองว่าสามารถดับไฟคลาส A ซึ่งเป็นจำพวก กระดาษ ไม้ ผ้า ได้ และไม่ทำให้เอกสารเสียหายจากสารดับเพลิง
4. สารดับเพลิงเป็นสารสะอาด หรือ Clean Agent ที่มีการทดสอบและรับรองในมาตรฐานสากล สามารถใช้ในห้องที่มีคน สัตว์ หรือสิ่งมีชีวิตได้ และไม่ส่งผลเสียต่อชั้นบรรยากาศของโลกอีกด้วย ทั้งนี้ถังดับเพลิงสารเหลวระเหยที่วางขายในตลาดบ้านเรามีค่อนข้างหลายเกรด หลายประสิทธิภาพ หลายราคาให้เราเลือกใช้ ขึ้นอยู่กับกำลังและความต้องการของผู้ใช้ โดยควรดูที่ Fire Rating และใบรับรองเป็นสำคัญ
5. ถังดับเพลิงชนิดนี้มีราคาค่อนข้างสูง เมื่อเทียบกับถังดับเพลิงชนิดอื่น แต่หากเทียบด้วยความสามารถที่เยอะกว่าถังดับเพลิง CO2 ไม่ว่าจะเป็น ดับไฟได้ครอบคลุมมากกว่า ซึ่งก็คือคลาส A B และ C ต่างจาก CO2 ที่ดับได้เพียง B และ C รวมไปถังน้ำหนักถังที่น้อยกว่าถังดับเพลิง CO2 ค่อนข้างมาก และยังมีเกจ์วัดแรงดันเหมือนถังดับเพลิงทั่วไปด้วย ทำให้ตรวจสอบความพร้อมได้สะดวกสบายกว่าถัง CO2 มากนัก
สรุปได้ว่า เครื่องดับเพลิงชนิดสารเหลวระเหยนั้น เป็นเครื่องดับเพลิงที่สามารถใช้ทดแทนสาร CO2 ในการดับเพลิงได้ เนื่องจากมีประสิทธิภาพที่ค่อนข้างดี สะอาด น้ำหนักไม่เยอะมากนักเมื่อเทียบกับถังดับเพลิง CO2
ทั้งนี้สารเหลวระเหยในบ้านเรานั้นค่อนข้างมีให้เลือกหลากหลายเกรด หากเลือกเกรดดีๆ ราคาอาจสูงเกินถังดับเพลิง CO2 หลักพันบาทเลยทีเดียว ดังนั้นหากตั้งใจจะเลือกถังดับเพลิงชนิดนี้แล้ว สิ่งที่ต้องดูให้แน่ชัดเลยคือ
– สมรรถนะการดับเพลิง หรือ Fire Rating ว่าถังดับเพลิงนี้สามารถดับได้ดีแค่ไหน
– ใบรับรองจากสถาบันที่น่าเชื่อถือ เช่น กรมวิทยาศาสตร์บริการซึ่งอยู่ภายใต้การดูแลของกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม เพื่อตรวจสอบว่าถังดับเพลิงนี้ได้รับการรับรองอย่างถูกต้อง น่าเชื่อถือหรือไม่
5. ถังดับเพลิงชนิดโฟม น้ำยา AFFF
ลักษณะเด่นของถังดับเพลิงชนิดนี้ เรียกได้ว่าค่อนข้างเฉพาะซึ่งก็คือ
1. สามารถดับไฟคลาส A และ B ได้เพียง 2 คลาส ซึ่งก็คือผ้า ไม้ กระดาษ เศษใบไม้ น้ำมันเชื้อเพลิง
2. เวลาที่ฉีดออกมา น้ำยาจะออกมาในรูปแบบของโฟม ซึ่งเป็นข้อได้เปรียบในการดับเพลิงคลาส A และ B เนื่องจากโฟมนั้นสามารถเข้าไปปกคลุมเชื้อเพลิง เพื่อช่วยลดอุณหภูมิของไฟ และสามารถป้องกันการปะทุซ้ำได้
3. สารดับเพลิงชนิดโฟมนั้น มีส่วนผสมของน้ำ จึงไม่สามารถนำไปดับไฟที่เกิดจากอุปกรณ์ไฟฟ้า หรือไฟคลาส C ได้ เนื่องจากจะเป็นอันตรายต่อผู้ใช้ จากการเป็นสื่อนำกระแสไฟฟ้าของน้ำในสารดับเพลิงนั่นเอง รวมไปถึงน้ำนั้นมีฤทธิ์ในการกัดกร่อนตัวถังดับเพลิงได้ดี ดังนั้นการถังดับเพลิงของถังดับเพลิงชนิดโฟมนั้นควรจะต้องเป็นถังสแตนเลส เพื่ออายุการใช้งานที่เหมาะสม
6. ถังดับเพลิงชนิดน้ำสะสมแรงดัน
ถังดับเพลิงชนิดนี้จะบรรจุน้ำธรรมดา เป็นสารดับเพลิงพร้อมกับอัดแรงดันเข้าไป ทำให้ประสิทธิภาพในการดับเพลิงนั้นสูงขึ้น โดย
1. ถังดับเพลิงชนิดน้ำสะสมแรงดันนั้น จะสามารถดับได้เพียงไฟคลาส A เท่านั้น
2. ด้วยคุณลักษณะของน้ำ ที่สามารถปกคลุมเชื้อเพลิงได้ดี และสามารถลดอุณหภูมิของเชื้อเพลิงได้นั้้น ทำให้เครื่องดับเพลิงชนิดนี้สามารถดับไฟคลาส A ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
3. ไม่สามารถนำไปดับเพลิงไหม้ที่เกิดจากอุปกรณ์ไฟฟ้า เนื่องจากน้ำเป็นสื่อนำกระแสไฟฟ้า จึงสามารถเกิดอันตรายได้อย่างมาก รวมทั้งตัวถังดับเพลิงควรจะทำจากสแตนเลสเพื่อยืดอายุการใช้งานให้เหมาะสมเช่นเดียวกับถังดับเพลิงชนิดโฟม
7. ถังดับเพลิงสูตรน้ำ Low Pressure Water Mist
ถังดับเพลิงสูตรน้ำ หรือที่เรียกกันว่า ถังดับเพลิง Low Pressure Water Mist นั้น เป็นถังดับเพลิงที่บรรจุน้ำยาที่ทันสมัยที่สุดในตลาดตอนนี้ โดยจุดเด่นของถังดับเพลิงชนิดนี้ก็คือ
1. สามารถดับไฟได้ทุกคลาสก็คือ A B C D และ K จึงเหมาะกับการติดตั้งในหลายๆ สถานที่ และอุตสาหกรรม
2. สามารถดับไฟคลาส C หรือไฟที่เกิดจากอุปกรณ์ไฟฟ้าได้ โดยที่ไม่เป็นสื่อนำกระแสไฟฟ้า ไม่เป็นอันตรายต่อผู้ใช้ และเนื่องจากน้ำยาไม่เป็นสื่อนำกระแสไฟฟ้า จึงไม่ทำให้อุปกรณ์ไฟฟ้าเสียหายจากการดับเพลิง
3. ด้วยคุณลักษณะของน้ำ น้ำยาดับเพลิงสูตร Low Pressure Water Mist สามารถปกคลุมเชื้อเพลิงได้ดี และสามารถลดอุณหภูมิของเชื้อเพลิงได้นั้้น ทำให้เครื่องดับเพลิงชนิดนี้สามารถดับไฟคลาส A และ B ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
4. สามารถใช้งานในที่โล่ง ภายนอกอาคาร หรือที่ที่มีลมแรงได้ดี เนื่องจากตัวน้ำยาจะไม่ฟุ้งกระจาย หรือระเหยเหมือนถังดับเพลิงเคมีแห้ง และถังดับเพลิงสารเหลวระเหย
5. เมื่อฉีดสารดับเพลิงออกมา จะไม่ฟุ้งกระจาย ทำให้ทำความสะอาดได้ง่ายกว่าเคมีแห้ง และไม่เป็นอันตรายต่อคน และสิ่งมีชีวิต
6. เครื่องดับเพลิงชนิดนี้สามารถป้องการปะทุซ้ำได้ ซึ่งเป็นข้อดีที่คล้ายกับเครื่องดับเพลิงชนิดโฟม และจะบิ่งมีประโยชน์ต่อเมื่อเชื้อเพลิงเกิดจากอุปกรณ์ไฟฟ้า ซึ่งในระหว่างที่เราดับไฟไปแล้วยังพอมีเวลาที่เราสามารถไปตัดไฟก่อนที่เชื้อเพลิงจะปะทุซ้ำได้
สนใจถังดับเพลิงสูตรน้ำ Low Pressure Water Mist “Best Drop” สามารถศึกษาเพิ่มเติมได้ที่ด้านล่าง หรือติดต่อ Line:@bestworld
สนใจสั่งซื้อถังดับเพลิง BEST จากผู้ผลิตโดยตรง ติดต่อที่ Line: @bestwolrd (มีตัว@) หรือ โทร 063-562-9364
ดูถังดับเพลิง BEST คลิก www.bestworld-safety.com/ถังดับเพลิง/
ถังดับเพลิงสีเขียว คืออะไร สีของถังดับเพลิงบ่งบอกอะไร ??
ถังดับเพลิงสีเขียว คืออะไร ทำไมถังดับเพลิงบ้านเราถึงมีหลายสี ??? สีเขียวบนถังดับเพลิงนั้น หมายถึงว่า สารดับเพลิงที่ถูกบรรจุอยู่ในเครื่องดับเพลิงชนิดนี้เป็นสารสะอาด เป็นมิตรกับคน ไม่เป็นมลภาวะต่อสิ่งแวดล้อม และชั้นบรรยากาศโอโซน (Ozone) ซึ่งการเสื่อมสภาพของชั้นบรรยากาศโอโซนนั้น เป็นต้นเหตุของสภาวะโลกร้อนในปัจจุบันนั่นเอง ซึ่งในเมื่อก่อนเครื่องดับเพลิง จะมีเครื่องดับเพลิงชนิดน้ำยาฮาลอน (Halon1211, Halon 1201) ถังสีเหลือง เป็นที่นิยมในหมู่ลูกค้าที่ต้องการความสะอาด ไม่ทิ้งคราบสกปรกเมื่อฉีดสารเคมีออกจากเครื่องดับเพลิง ซึ่งเหมาะกับการติดตั้งไว้ใน ห้องเซิฟเวอร์ ห้องเมนเฟรม
ถังดับเพลิง Best Drop เครื่องดับเพลิงแบบ Low Pressure Water Mist
เครื่องดับเพลิงสูตรน้ำแบบใหม่ ปลอดภัย ดับไฟได้ทันที “เครื่องดับเพลิง Best” ผู้ผลิตและจำหน่ายถังดับเพลิง (ที่ได้รับมาตรฐานอุตสาหกรรม มอก. 332-2537) อุปกรณ์ดับเพลิง และอุปกรณ์อัคคีภัยแบบครบวงจร ได้คิดค้นและพัฒนาถังดับเพลิงและน้ำยาดับเพลิงอย่างต่อเนื่อง จนได้ “เครื่องดับเพลิง Best Drop” (Low Pressure Water Mist) เป็นถังดับเพลิงที่บรรจุน้ำยาเฉพาะของทางบริษัทฯ ที่มีความพิเศษสามารถดับไฟได้อย่างมีประสิทธิภาพ ไม่เป็นมลพิษต่อสิ่งมีชีวิตและสิ่งแวดล้อม “เครื่องดับเพลิง Best Drop”
